W niniejszym numerze zamieszczamy informacje dotyczace obserwacji kolejnych planet, tym razem odległych gazowych olbrzymów Saturna, Urana i Neptuna. Niestety pogoda w minionym tygodniu nie dała nam szansy obserwacji przepieknej kon guracji planet porannego nieba Wenus, Jowisza i Marsa. Miejmy nadzieje, ze druga połowa pazdziernika bedzie pod tym wzgledem zdecydowanie lepsza, a czekaja nas z udziałem tych planet kolejne super atrakcje w poblizu gwiazdozbioru Lwa! W minionych dniach w CWINT odbyły sie dwa interesujace spotkania. I tak w sobote 10 pazdziernika przybyła kilkunastoosobowa grupa młodziezy z Gimnazjum nr 2 z Ostrzeszowa z Pania Dyrektor Maria Kapelanczyk i Pania Patrycja Elias – zykiem realizujacym z młodzieza projekt astronomiczny. Podczas kilkugodzinnego spotkania przeprowadzilismy warsztaty astronomiczne dotyczace obserwacji obiektów głebokiego nieba. Radek Karwacki szeroko przedstawił zasady własciwego przygotowania sie do obserwacji, specy ke obserwacji poszczególnych typów obiektów nocnego nieba z wykorzystaniem róznego rodzaju sprzetu astronomicznego i ltrów i wreszcie co tak naprawde zobaczymy w okularze teleskopu czy tez lornetki. Tak przygotowani moglismy w pełni podziwiac m.in. kuliste i otwarte gromady gwiazd, przepiekne mgławice planetarne czy tez odległe galaktyki! Drugie spotkanie, o nie co innym charakterze odbyło sie 18 pazdziernika. Młodziez gimnazjalna przygotowała dla starszych mieszkanców Parzynowa seminarium pt. „Jan Paweł II – Kosmos” zwiazane z XV Tygodniem Papieskim. Zaproszeni goscie (a niektórzy mieli 90 lat!) mogli wysłuchac poezji poswieconej Janowi Pawłowi II, wspólnie pospiewac i powspominac. Nie zabrakło równiez prezentacji i dyskusji zwiazanych z astronomia bo cytujac Norwida „bo piekno na to jest by zachwycało”. I rzeczywiscie przepiekna poezja m.in. Pani Elzbiety Stefanskiej z Kobylej Góry, muzyka i nasycone barwami zdjecia odległych mgławic zachwyciły słuchaczy. Dobrze, ze młodzi i starsi potra a wspólnie odnalezc piekno w tak róznych obszarach. BRAWO GIMNAZJALISCI!
Piotr Duczmal – CWINT
Co na niebie? Ciekawe kon guracje Ksiezyca, planet i gwiazd w pazdzierniku
26.10.2015
Planety nie daja nam spac! Po spotkaniu Marsa z Jowiszem, 26 pazdziernika, około godziny 2.30 nad wschodnim horyzontem pojawi sie niezwykła „gwiazda podwójna. Pamietacie wieczorne spotkanie Wenus i Jowisza na przełomie czerwca i lipca tego roku? Tym razem planety kłaniaja sie rannym ptaszkom, a na spotkanie wybrały gwiazdozbiór Lwa. Jasne planety (Wenus -4,4mag, Jowisz -1,8mag) dzielic bedzie na niebie niecały stopien i na ciemnym niebie beda widoczne do 5.30. Warto wspomniec, ze zaledwie 3,5 stopnia na południowy wschód od nich swiecił bedzie czerwonawy Mars (1,7mag) w towarzystwie gwiazdy σ Leo o jasnosci 4mag. Ich wzajemna odległosc katowa wyniesie niecałe poł stopnia, a gwiazdy szukajmy na północny wschód od Marsa. Po godzinie 5.30 do trzech planet dołaczy czwarta – Merkury (-0,9mag), widoczny nisko (3o) nad wschodnim, jasniejacym horyzontem.
Saturn w pazdzierniku widoczny bedzie nisko nad południowo-zachodnim horyzontem, choc trudno mówic tu o dobrych warunkach do jego obserwacji. Pierwsza połowe miesiaca planeta spedzi w Wadze, a druga w północnej czesci Skorpiona. Na poczatku pazdziernika około godziny 19.30 Saturn widoczny bedzie na ciemniejacym niebie, zaledwie 7o nad południowo-zachodnim horyzontem, by zajsc po godzinie. W połowie miesiaca widocznosc Saturna skurczy sie do zaledwie 30 minut, a pod koniec pazdziernika planeta bedzie zachodzic krótko po zachodzie Słonca konczac tegoroczna widocznosc wieczorna. Jasnosc Saturna pozostanie stała i wyniesie 0,6 magnitudo.
Uran, widoczny w gwiazdozbiorze Ryb, w dniu 12 pazdziernika osiagnie opozycje. Oznacza to kulminacje widocznosci całonocnej. Planeta bedzie sie przesuwac z północnego wschodu na północny zachód wzgledem gwiazdy 80 Psc w odległosci nieco mniejszej niz 1o od niej. Poniewaz jasnosc Urana wyniesie 5,7 magnitudo, w dobrych warunkach powinien byc on widoczny gołym okiem jako „gwiazdka” wewnatrz odwróconego trapezu wyznaczonego przez gwiazdy ζ, ε, 80 i 73 Psc. Na poczatku miesiaca planeta bedzie wschodziła jeszcze na jasnym niebie, około godziny 19 i bedzie widoczna przez cała noc. W połowie miesiaca wschód jej przesunie sie na godzine 18, z koncem miesiaca na 16 (zmiana czasu), a zachodzi bedzie jeszcze na ciemnym niebie. Uran górowac bedzie w połowie nocy na wysokosci 45o. Jest to najlepszy czas na obserwacje tej planety, poeksperymentowanie z wysokimi powiekszeniami, oraz próby dostrzezenia naturalnych satelitów Urana. Sa to wyzwania zarówno dla obserwatorów, jak i astrofotografów.
Neptun, juz po wrzesniowej opozycji, kontynuuje ruch wsteczny wsród gwiazd Wodnika. Planeta jest wciaz widoczna pomiedzy gwiazdami λ i σ Aqr (3,7mag i 4,8mag) jako „gwiazdka” o jasnosci 7,8 magnitudo. Cały miesiac Neptun bedzie poruszał sie wewnatrz trójkata prostokatnego wyznaczonego przez gwiazdy HIP 111910 (6,9mag), HIP 111843 (6,9mag) i HIP 111398 (6,6mag). Na poczatku miesiaca planeta bedzie górowała przed godzina 23, w połowie miesiaca juz godzine wczesniej, a z koncem miesiaca przed godzina 20 (zmiana czasu). W momencie górowania planeta osiagnie wysokosc niemal 30o. Godziny zachodu Neptuna beda sie dosc szybo przesuwały z wczesno porannych na nocne, co sprawi, ze planeta bedzie widoczna coraz krócej. Warto wykorzystac ten czas na obserwacje najdalszej obecnie planety Układu Słonecznego, poniewaz nie potrwa on długo.
Marcin Siudzinski – [ASTRONOMIA, pazdziernik 2015]